چرخش به چپ استرالیا پس از کانادا؛ حزبی که سرنوشتش تحت تأثیر ترامپ دگرگون شد

به گزارش اکوایران، نخست‌وزیر استرالیا، آنتونی آلبانیزی، در شبی فاجعه‌بار برای رقبای محافظه‌کارش، موفق شد برای دومین دوره متوالی به قدرت برسد؛ پیروزی او نشانی از این‌ بود که رأی‌دهندگان، ثبات را به تغییر ترجیح دادند، آن هم در دوره‌ای از آشفتگی جهانی که توسط رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، ایجاد شده است.

بازگشت یک دولت چپ‌گرا در استرالیا، مشابه چرخش تند کانادا به سمت حزب لیبرال مارک کارنی است؛ حزبی که سرنوشتش تحت تأثیر ترامپ دگرگون شد. از دست دادن کرسی رهبر حزب لیبرال، پیتر داتون، بازتابی است از شکست رهبر حزب محافظه‌کار کانادا، پیر پولیور.

بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، اگرچه استرالیا با تهدیدهایی مشابه تهدیدهای حاکمیت کانادا مواجه نبود، اما بنا بر نظرسنجی‌های اخیر، تعرفه‌های جهانی ترامپ و نوسانات سیاستی او، اعتماد استرالیایی‌ها به ایالات متحده را تضعیف کرده است.

پیروزی آلبانیزی، او را به نخستین نخست‌وزیر استرالیا تبدیل کرد که در دو دهه گذشته موفق به کسب مجدد رأی اعتماد می‌شود. طبق برآوردهای اخیر، او دور دوم نخست‌وزیری خود را با دست‌کم ۸۷ کرسی در مجلس نمایندگان ۱۵۰ عضوی آغاز خواهد کرد.

آلبانیزی، که به وضوح تحت تأثیر احساسات قرار گرفته بود، کمی پیش از ساعت ۱۰ شب به وقت محلی، در میان تشویق حاضران روی صحنه آمد تا از استرالیایی‌ها بابت انتخاب یک دولت اکثریت از حزب کارگر تشکر کند؛ انتخابی که برخلاف پیش‌بینی‌ها بود، چرا که انتظار می‌رفت هر دو حزب بزرگ کرسی‌هایی از دست بدهند.

او در جشن پیروزی حزب کارگر در سیدنی گفت: «در این دوران بی‌ثبات جهانی، استرالیایی‌ها خوش‌بینی و اراده را برگزیده‌اند.»

داتون، که امیدوار بود شب را به عنوان نخست‌وزیر به پایان برساند، کرسی حومه بریزبین را که بیش از ۲۰ سال در اختیار داشت، از دست داد؛ پایانی تلخ برای این سیاستمدار کهنه‌کار که در دولت ائتلافی پیشین سمت‌های ارشد داشت.

داتون در حالی که شکست را پذیرفت، مسئولیت کامل آن را بر عهده گرفت. او گفت: «خانواده لیبرال ما امشب در سراسر کشور در حال رنج کشیدن است. اما از همین نقطه بازسازی را آغاز خواهیم کرد.»

قدرت‌های جهانی به آلبانیزی تبریک گفته‌اند. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، استرالیا را «متحد ارزشمند» خواند و نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، گفت: «دوستی‌های دوردست می‌توانند قوی‌ترین باشند.»

پس از کانادا، چرخش استرالیا به سمت احزاب چپ

توانایی نامزدها در تعامل با رئیس‌جمهور آمریکا، یکی از محورهای اصلی کارزار انتخاباتی بود. علیرغم انتقادها مبنی بر این‌که او نتوانسته با ترامپ تماس تلفنی برقرار کند، آلبانیزی گفت که پیش‌تر «گفت‌وگوهای گرمی» با او داشته و دلیلی برای بی‌اعتمادی به او نمی‌بیند. به‌رغم تهدید تعرفه‌ها، کانبرا همچنان متحدی وفادار برای واشنگتن باقی مانده است.

داتون کمپین پنج هفته‌ای را از موضعی قدرتمند آغاز کرد. اما تحلیل‌گران می‌گویند شانس او به شدت تحت تأثیر اشتباهات قرار گرفت و رویکرد ویرانگر ترامپ نسبت به نظم جهانی نیز به ضرر او تمام شد.

در مقابل، حزب کارگر به رهبری آلبانیزی موفق شد رویکردی باثبات از خود نشان دهد؛ به گفته تحلیل‌گران، لحن قاطعانه‌ای که در واکنش به تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر استرالیا اتخاذ کرد، تعرفه‌هایی که بعدها تعلیق شدند، به سود او تمام شد.

پس از اعلام «روز آزادی» توسط ترامپ در ۲ آوریل، آلبانیزی در یک کنفرانس مطبوعاتی، در کنار وزرای خارجه و تجارتش گفت: «این اقدام یک دوست نیست.» در مقابل، داتون تلاش داشت از مقایسه‌های مخالفانش با ترامپ فاصله بگیرد؛ مقایسه‌هایی که صرفاً به دلیل شباهت برخی سیاست‌هایش به رهبر آمریکایی نبود.

در طول کارزار، سناتوری که داتون برای سمت وزیر سایه کارایی دولت برگزیده بود، گفت که می‌خواهد «به استرالیا دوباره عظمت ببخشد.» جاکینتا نامپیجینپا پرایس بعدتر گفت متوجه نبوده که چنین حرفی زده است. از او پرسیده شد که آیا این مقایسه‌ها به ضرر داتون تمام شده است؛ او پاسخ داد: «اگر به‌اندازه کافی تهمت یا افترا وارد کنی، نهایتاً در اذهان عمومی تثبیت می‌شود.»

در سه سال گذشته، آلبانیزی به‌خاطر بهبود روابط با چین اعتبار کسب کرده است؛ روابطی که منجر به لغو تعرفه‌هایی شد که در دوره نخست‌وزیری پیشین اعمال شده بودند. دولت او همچنین روابط خود با کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام را ترمیم کرده است، بخشی از این اقدامات به‌منظور جلوگیری از پر کردن خلأ رهبری توسط پکن بوده است. در حوزه روابط خارجی، او وعده داده همان مسیر پیشین را ادامه دهد.

در داخل استرالیا، دولت آلبانیزی به‌طور گسترده‌ای به‌دلیل عدم قاطعیت کافی در مهار هزینه‌های فزاینده زندگی در دوران تورم جهانی بالا مورد انتقاد قرار گرفته است. او وعده داده در سال‌های پیش رو، کاهش مالیات، داروهای ارزان‌تر، سپرده‌های کمتر برای خریداران خانه و ساخت ۱.۲ میلیون خانه برای کاهش بحران مسکن را اجرایی کند.

آلبانیزی نخستین‌بار در انتخابات موسوم به «انتخابات اقلیمی» با وعده‌هایی برای کاهش انتشار کربن استرالیا و دستیابی به انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰، سال ۲۰۲۲ به قدرت رسید. باوجود اجرای سریع پروژه‌های انرژی پاک، به‌اندازه تأمین برق ۱۰ میلیون خانه دولت او به‌خاطر تصویب پروژه‌های جدید زغال‌سنگ و گاز نیز مورد انتقاد قرار گرفت.

آلبانیزی روز شنبه بار دیگر بر تعهد خود به اقدامات اقلیمی در تقابل با «حملات پی‌درپی» دولت جدید آمریکا به آژانس‌های محیط‌زیستی و تحقیقات تأکید کرد.

او در میان تشویق حاضران گفت: «همه استرالیایی‌ها می‌دانند انرژی پاک فرصتی است که باید با هم برای آینده اقتصادمان از آن بهره بگیریم.»

شکست حزب لیبرال به این معناست که طرح داتون برای ساخت هفت نیروگاه هسته‌ای با هزینه عمومی پیش نخواهد رفت؛ طرحی که منتقدان آن را تاکتیکی برای به تأخیر انداختن خروج استرالیا از سوخت‌های فسیلی می‌دانستند.

دیوید ریتر، مدیرعامل گرین‌پیس استرالیا-اقیانوس آرام، گفت: «نتیجه انتخابات امروز نشان داد که استرالیایی‌ها به‌طور قاطع دستورکار ترامپیستی ائتلاف، شامل تخریب اقلیم و طبیعت، و طرح آن‌ها برای تحمیل انرژی هسته‌ای خطرناک را رد کرده‌اند.»

نیرویی وحدت‌آفرین

شکست داتون به دوران طولانی فعالیت سیاسی او پایان داد؛ مأمور پلیس سابقی که در دولت ائتلافی پیشین، مسئولیت‌های برجسته‌ای چون وزارت دفاع، مهاجرت و امور داخلی را بر عهده داشت.

داتون پس از شکست انتخاباتی در سال ۲۰۲۲، رهبری حزب لیبرال را بر عهده گرفت و با شهرت یک «مرد قدرتمند» جناح راست حزب به این سمت رسید. در جریان کارزار انتخاباتی ۲۰۲۵، داتون نخست‌وزیر را به‌خاطر ناکامی در گرفتن معافیت از تعرفه‌های جهانی رئیس‌جمهور آمریکا سرزنش کرد و گفت می‌توانست توافق بهتری به دست آورد.

زمانی که نظرسنجی‌ها نشان داد رأی‌دهندگان از رویکرد شبیه ترامپ او دل‌زده شده‌اند، داتون تلاش کرد فاصله‌ای میان خود و رئیس‌جمهور آمریکا ایجاد کند. اما در هفته پایانی کارزار، بار دیگر به لحن ترامپی بازگشت و شبکه ملی استرالیا و روزنامه چپ‌گرای گاردین را «رسانه مروج نفرت» خواند.

در سال ۲۰۲۳، داتون با رهبری موفقیت‌آمیز کمپینی علیه همه‌پرسی دولت درباره طرح «ویس» – که شامل به رسمیت شناختن بومیان استرالیا در قانون اساسی بود – خود را به‌عنوان نامزد نخست‌وزیری مطرح کرد.

داتون این همه‌پرسی را «تفرقه‌افکن» خواند، زیرا به‌گفته او، به یک گروه بر دیگری رسمیت می‌داد. به همین دلیل اعلام کرد که پرچم‌های بومیان استرالیا و تنگه تورس دیگر در کنفرانس‌های خبری تحت رهبری او حضور نخواهند داشت؛ چون «همه استرالیایی‌ها باید زیر یک پرچم متحد شوند.» آلبانیزی دیدگاه مخالف داشت.

آلبانیزی در هنگام اعلام پیروزی، عمداً تلاش کرد در تقابل با الگویی که رقیبش از آن پیروی می‌کرد، خود را به‌عنوان «رهبری مهربان‌تر» معرفی کند.

او گفت: «حالا که مردم استرالیا انتخاب واضح خود را انجام داده‌اند، بیایید بر اشتراکات تمرکز کنیم. چون مهم نیست به چه کسی رأی داده‌اید، مهم نیست کجا زندگی می‌کنید، چگونه عبادت می‌کنید، چه کسی را دوست دارید، یا اینکه از فرهنگی می‌آیید که ۶۵ هزار سال این قاره بزرگ را شناخته و از آن مراقبت کرده، یا کشور ما را خانه خود انتخاب کرده‌اید و جامعه‌مان را با مشارکت خود غنی کرده‌اید؛ ما همه استرالیایی هستیم.»