گزارش پنجمین عملیات سیاست پولی 1404 ؛ دست بانک‌ها تنگ‌تر شد

به گزارش اکوایران، در جدیدترین گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار  باز منتهی به 15 اردیبهشت 1404 ،  حجم سفارشات بانک‌ها به نزدیک 380 هزار میلیارد تومان رسیده که بانک مرکزی با 270 هزار میلیارد تومان از این درخواست‌ها موافقت کرده است. در واقع سکاندار پولی کشور 71 درصد از سفارشات ارسالی بانک‌ها را مورد پذیرش قرار داده که در مقایسه با هفته گذشته یک واحد درصد کاهش داشته است.

در هفته منتهی به 15 اردیبهشت میزان سفارشات بانک‌ها نسبت به هفته گذشته افزایش یافته، با این‌حال بانک مرکزی به مانند هفته گذشته با 270 هزار میلیارد تومان از این درخواست موافقت کرده است. این‌ها درحالی است که سقف پذیرش سفارشات بانک‌ها توسط بانک مرکزی تا قبل از شروع اردیبهشت‌ماه معادل 290 هزار میلیارد تومان بوده است.

همچنین از آن‌جایی که سفارشات ارسال شده بانک‌ها به بانک مرکزی همچنان بالاتر از 370 هزار میلیارد تومان باقی مانده و اعتبارگیری روزانه در بازار قاعده‌مند به بالاتر از 70 هزار میلیارد تومان رسیده، بنابراین این امر نشان از شدیدتر شدن وضعیت دشوار نقدینگی و اعتبار در بانک‌ها دارد. از همین‌رو به باور برخی می‌توان انتظار داشت نرخ بهره بین بانکی ثابت مانده و یا حتی افزایش یابد. براساس آخرین گزارش‌ها از نرخ بهره بین بانکی این شاخص در عدد 23.98 درصد ثابت باقی مانده است. سقف نرخ بهره بین بانکی رقم 24 درصد است.

افزایش جدی حجم اعتبارگیری قاعده‌مند و فعالیت بازار باز می‌تواند نشان‌دهنده تنگنای مالی و کمبود نقدینگی بانک‌ها باشد.

در حراج این هفته اعتبارات ارائه شده سررسید 7 روزه داشتند و این یعنی بانک‌هایی که این اعتبارها را دریافت کرده‌اند، موظف‌اند در مدت یک هفته بدهی خود را با بانک مرکزی تسویه کنند.

چند و چون اعتبارگیری بانک‌ها از بانک مرکزی

همانطور که اشخاص برای گرفتن وام به بانک‌ها مراجعه می‌کنند، بانک‌ها نیز جهت تامین مالی و دریافت اعتبار خود به بانک مرکزی مراجعه می‌کنند. این عملیات تحت عنوان بازار باز شکل می‌گیرد. بانک‌ها با گرو گذاشتن اوراق نزد بانک مرکزی، اعتبار مورد نیاز خود را اعلام می‌کنند. بانک مرکزی تعیین می‌کند که چه مقدار از این نیاز مالی را پاسخ ‌دهد و بانک‌ها در چه سررسید و با چه نرخ سودی باید اوراق خود را بازخرید کنند.

اگر بانک مرکزی به درخواست بانک‌ها جهت تامین اعتبار مورد نیاز پاسخ منفی دهد، بانک‌ها برای اعتبارگیری به بازار شبانه مراجعه خواهند کرد.

پنجمین ریپوی بانکی در سال 1404

براساس گزارش بانک مرکزی از پنجمین حراج سال جاری، حدود 379 هزار میلیارد تومان توسط 21 بانک درخواست شده که بانک مرکزی با 270 هزار میلیارد تومان از آن‌ها موافقت کرده است. در این حراج سررسید اعتبارها 7 روزه بوده که از همین‌رو بانک‌های اعتبار گیرنده باید طی یک هفته بدهی خود را تسویه کنند. این تسویه به صورت بازخرید اوراق گرو گذاشته شده نزد بانک مرکزی با نرخ سود سالانه ۲۳ درصد است. این عملیات گرو گذاشتن اوراق و بازخرید آن از بانک مرکزی با نام ریپو نیز شناخته می‌شود.

از طرف دیگر تا هفته مورد اشاره، 271.18 هزار میلیارد تومان از اعتبارات قبلی بانک‌ها سررسید شده و همچنین ارزش مانده توافق بازخرید سررسید نشده معادل 270 هزار میلیارد تومان بوده است.

اعتبارات تبادل شده در بازار شبانه

از راه‌های دیگر بانک مرکزی برای مدیریت نیاز مالی بانک‌ها بازار قاعده‌مند یا شبانه است. نرخ بهره در این بازار ۲۴ درصد است و بانک‌ها موظفند با گرو گذاشتن اوراق، طی ۲۴ الی ۴۸ ساعت اوراق را با نرخ سود تعیین شده بازخرید کنند.

در هفته منتهی به 15 اردیبهشت سال جاری، ارزش اعتبارات دریافتی بانک‌ها از بانک مرکزی ، روزانه بین 70 تا 80 همت بوده و حتی در روز آخر به بالاتر از 80 هزار میلیارد تومان نیز رسیده است. این افزایش شدید اعتبارگیری در بازار قاعده‌مند نسبت به هفته گذشته یعنی بانک‌ها با کمبود شدید نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند.

از طرف دیگر ارزش توافق سررسید شده در بازار قاعده‌مند در هفته منتهی به 15 اردیبهشت بین 70 تا 90 همت بوده و حتی به بالاتر از 90 همت نیز رسیده است.